ഹോളിവുഡും ശീതയുദ്ധവും



രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധശേഷം അമേരിക്കയും സോവിയറ്റ് യൂണിയനും തമ്മിലുണ്ടായിരുന്ന ശീതയുദ്ധം ഇരുരാജ്യങ്ങളിലേയും രാഷ്ട്രീയവിഷയങ്ങളിൽ മാത്രമല്ല, ജീവിതത്തിലെ സകലമേഖലകളിലും പ്രതിഫലിച്ചിരുന്നു. തങ്ങളുടെ നിലപാടുകളും അഭിപ്രായങ്ങളും അറിയിക്കാനും, സർവ്വോപരി സ്വന്തം ജനതയോടും ലോകത്തോടും സംവാദത്തിലേർപ്പെടാനും അവർ സിനിമ ഉപയോഗിച്ചു. സിനിമ ഏറ്റവും ജനകീയമായ കല എന്ന നിലയിൽ തങ്ങളുടെ ആശയങ്ങൾ പങ്കുവയ്ക്കാനുള്ള കുറുക്കുവഴിയായിത്തീർന്നു അവർക്ക്. ഒട്ടേറെപുസ്തകങ്ങൾ അക്കാലത്ത് എഴുതപ്പെട്ടെങ്കിലും സിനിമയിലൂടെയുള്ള വഴക്ക് പ്രധാനമായിരുന്നു. ഹോളിവുഡും തങ്ങളുടെ ആയുധങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് ശീതയുദ്ധം പരസ്യമാക്കിയപ്പോൾ സോവിയറ്റ് യൂണീയനും അതേ നാണയത്തിൽ തിരിച്ചടിക്കാൻ തുടങ്ങി. 

ശീതയുദ്ധം അവസാനിച്ച ശേഷവും ഹോളിവുഡ് അതിന്റെ സ്മരണകളിൽ നിന്നും മുക്തമായിട്ടില്ലെന്നതിന്റെ സൂചനയാണ് തുടർച്ചയായി വന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ത്രില്ലറുകളും വാർ മൂവീസും. ആദ്യം സിനിമ ഒരു ആയുധമായിരുന്നെങ്കിൽ ഇപ്പോൾ അതിന്റെ ധർമ്മം ജനങ്ങളെ ശീതയുദ്ധത്തിന്റെ ഓർമ്മകളിൽ പിടിച്ച് നിർത്തുക എന്നതാണ്. ഗൃഹാതുരതയുണർത്തുന്ന രീതിയിൽ ഹോളിവുഡിൽ യുദ്ധസിനിമകളും ത്രില്ലറുകളും നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരുന്നു. ഇപ്പോഴും തുടരുന്നു (ഹോളിവുഡിന്റെ മറ്റൊരു പ്രിയപ്പെട്ട വിഷയമാണ് രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധകാലത്തെ ജൂതന്മാരുടെ യാതനകൾ. ഹോളോകാസ്റ്റ് സിനിമകളും ധാരാളം നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്).
സ്റ്റീഫൻ സ്പീൽബർഗിന്റെ Bridge of Spies (2015) എന്ന സിനിമയും മറ്റൊന്നുമല്ല ചെയ്യുന്നത്.  സിനിമയിലെ ഒരു രംഗം:

വക്കീൽ ആയ ഡോനോവൻ ഒരു ദിവസം കാണുന്നത് തന്റെ മകൻ ബാത്ത് ടബ്ബിൽ വെള്ളം നിറച്ച് ഒരു മാപ് പരിശോധിക്കുന്നതാണ്. അതിന്റെ കാരണം ചോദിച്ചപ്പോൾ അവൻ പറഞ്ഞത് ബോംബ് ആക്രമണം ഉണ്ടായാൽ വെള്ളത്തിന് ക്ഷാമമുണ്ടാകും, അതുകൊണ്ട് ബാത്ത് ടബ് നിറച്ച് വയ്ക്കണമെന്നാണ്. അവൻ എപ്പോഴും ഒരു ബോംബ് ആക്രമണം പ്രതീക്ഷിച്ച് രക്ഷപ്പെടാൻ തയ്യാറാവുകയാണ്.


ഈ രംഗം സ്വന്തം അനുഭവത്തിൽ നിന്നും എടുത്തെഴുതിയതാണെന്ന് സ്പീൽബർഗ് തന്നെ ഒരു അഭിമുഖത്തിൽ പറയുന്നുണ്ട്. അമേരിക്കയെ മുഴുവൻ ഭീതിയിലാഴ്ത്തിയിരുന്ന അന്ത്യവിധിദിനം കുട്ടിയായിരുന്ന സ്പീൽബർഗിനേയും ഭയപ്പെടുത്തിയിരുന്നത് സ്വാഭാവികം. 

"It was on TV. It was in the newspaper, and the conversation that was on everyone's lips was about doomsday," സ്പീൽബർഗ് അഭിമുഖത്തിൽ പറയുന്നു.

കുട്ടിക്കാലത്തെ ആ ഭയം ഇപ്പോഴും തന്നെ വിട്ടു പോയിട്ടില്ലെന്നതിന്റെ സൂചനയായിരിക്കുമോ പതിറ്റാണ്ടുകൾക്ക് ശേഷം സ്വന്തം ജീവിതത്തിലെ അനുഭവം സിനിമയിൽ പകർത്താൻ പ്രേരിപ്പിച്ചത്?
അതോ, ഇപ്പോഴും അമേരിക്കൻ ജനതയുടെ മനസ്സിലെവിടെയോ ഒരു ഭയം ഒളിഞ്ഞിരിക്കുന്നുണ്ടെന്നോ?
സ്പീൽബർഗ് മറ്റൊരു അഭിമുഖത്തിൽ പറയുന്നു: 

So many things were in my mind in the contemporary world. Drone missions. Guantánamo Bay.
Cyberhacking, because cyberhacking is a form of spying. At the very beginning of technological
spycraft in the late ’50s, with the U-2 overflights, our fear was that the Sputnik was a spy
satellite, which it turned out of course not to be, and there was also great suspicion and fear of
nuclear holocaust. I grew up in that era. The stakes were very, very high. And yet today, there is
much more dread and fear of who’s looking over our shoulders. There was a specific enemy, the
Soviet Union, in the 1950s and ’60s. Today we don’t know our enemy. The enemy doesn’t have
a specific face.

Bridge of Spies എന്ന സിനിമയിൽ ശീതയുദ്ധകാലത്തെ ഒരു സ്പൈ എക്സ്ചേഞ്ച് ആണ് വിഷയമാക്കിയിരിക്കുന്നത്. യഥാർഥ സംഭവം ആധാരമാക്കി നിർമ്മിച്ച സിനിമയാണെങ്കിലും സിനിമയിൽ നടക്കാത്ത കാര്യങ്ങൾ കൂട്ടിച്ചേർത്തിരിക്കുന്നു എന്ന വിമർശനങ്ങളും ഉയർന്നിട്ടുണ്ട്. ഡോനോവന്റെ വീട്ടിൽ വെടിവയ്പ്പുണ്ടാകുന്നതും, ബെർലിനിൽ വച്ച് ഓവർ കോട്ട് തട്ടിയെടുക്കപ്പെടുന്നതും, ബെർലിൻ മതിൽ കടക്കാൻ ശ്രമിച്ച ചെറുപ്പക്കാരെ വെടിവയ്ക്കുന്നത് കണ്ടതും എല്ലാം വ്യാജമാണെന്നാണ് ആരോപണങ്ങൾ. സിനിമ സംഭവബഹുലമാക്കാനും, കഥയ്ക്ക് യഥാർഥ ശീതയുദ്ധകാലത്തിന്റെ നിറം നൽകാനും വേണ്ടി ഇതെല്ലാം ചേർത്തതാകാനും മതി.


എന്തായാലും ഓർമ്മകൾ ഉണർത്തുന്ന ഇത്തരം സിനിമകൾ അമേരിക്കയ്ക്ക് ആവശ്യമാണെന്ന് തന്നെ വേണം പറയാൻ. മുഖമില്ലാത്തതെങ്കിലും ഒരു ശത്രു തങ്ങൾക്കുണ്ടെന്ന ബോധം ഇല്ലാതാകുമ്പോൾ അധികാരവൃന്ദങ്ങൾക്ക് നഷ്ടപ്പെടാനേറേയുണ്ട്. തങ്ങളുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നടപ്പിലാക്കിയ മനുഷ്യക്കുരുതികൾക്കും കടന്നുകയറ്റങ്ങൾക്കും ഉത്തരം പറയേണ്ടിവരും എന്ന ഭീഷണിയും ഹോളിവുഡിനെ ആശ്രയിക്കാൻ അവരെ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നുണ്ടാകും.

1 comment:

  1. ഞാൻ ഇപ്പോൾ ടോം ക്ലൻസിയുടെ റെഡ് സ്റ്റോം റൈസിംഗ് വായിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. അതും ശീതയുദ്ധവിഷയം തന്നെ. സിനിമ മാത്രമല്ല, സാഹിത്യവും അവർക്ക് ഒരു പ്രചാരണമാധ്യമം ആയിരുന്നു

    ReplyDelete